Ahmed Rıza Bey (d. 1858 İstanbul Osmanlı İmparatorluğu) - (ö. 26 Şubat 1930 İstanbul Türkiye Cumhuriyeti), Osmanlı siyasetçisi.
Galatasaray Sultanisi’ni bitirdikten sonra bir süre Babıali Tercüme odasında çalıştı. Daha sonra Fransa’ya giderek Grignon Ziraat Mektebi’ni 1884 yılında bitirdi. Yurda dönüşte ilkin Ziraat, daha sonra Maarif Nezareti’nde görev aldı; Bursa Maarif müdürüyken 1887 yılında görevinden istifa etti. 1889 yılında Fransız İhtilali’nin yüzüncü yılı nedeniyle düzenlenen sergiye katılmak üzere Paris’e gitti ve karşı olduğu II. Abdülhamit yönetimine muhalefet edebilmek için burada kaldı.
Çeşitli gazete ve dergilerde Osmanlı yönetimini eleştiren yazılar yayımladı. İstanbul’da kurulmuş olan İttihad-ı Osmaniye Cemiyeti üyeleriyle yazıştı. 1895’te İttihat ve Terakki Cemiyeti adını alan örgütün Paris şubesi başkanlığını üstlendi. Cemiyetin ilk resmi yayın organı olan Meşveretgazetesini ve Fransızca ekini çıkarmaya başladı.
II. Meşrutiyet ilan edilince İstanbul’a döndü vehürriyetçilerin babası sıfatı ile törenle karşılandı. Meclis-i Mebusan İstanbul üyesi seçildi. Daha sonra da Oybirliğiyle Meclis-i Mebusan Başkanlığına seçildiyse de İttihatçılarla arası açıldığından 1920’da merkez komitesinden çıkarıldı. 1912’de Ayan Meclisi üyesi, mütarekeden sonra Ayan Meclisi başkanı oldu; ancakDamat Ferit Paşa’yla anlaşmazlığa düştü ve yönetime sert eleştiriler yönellti. 1919’da Mustafa Kemal’in isteğiyle yeni kurulacak devleti tanıtmak amacıyla Fransa’ya gittti.
Lozan Anlaşması’ndan sonra yurda döndü, siyasal yaşamdan çekilerek anılarını yazdı. Tarihi bir belge niteliği taşıyan anıları, 1988’de Meclis-i Mebusan ve Ayan Reisi Ahmet Rıza Bey’in Anıları adıyla yayımlandı.
|
