Birinci Abdülhamit 20 Mart 1725 senesinde İstanbul'da Karaağaç yazlık sarayında doğdu. Babası III. Ahmet, annesi Rabia Şermi Kadınefendi idi. Babası 1730'da Patrona Halil isyanıyla tahttan indirildiğinde henüz beş buçuk yaşında bulunuyordu.

Annesi öldüğünde yedi, babası öldüğünde ise 11 yaşındaydı. Küçük yaşta hem annesini hem de babasını kaybetmesi onda derin acılar bıraktı. Kardeşlerinden Mehmet'in 1756'da, Numan'ın 1764'te ve Bayezid'in 1771'de ölümleri kendisine taht yolunu açtı. Padişah III. Mustafa'nın veliahtı konumuna geldi. III. Mustafa'nın Ocak 1774'te ölümü ile Osmanlı tahtına çıktı. Tahta çıktığı sene Osmanlı devleti uzun süreden beri savaş halinde olduğu Rusya ile çatışmalara devam ediyordu. Ancak 1768 senesinden beri devam eden savaşı devletin daha fazla sürdüremeyeceği anlaşılmıştı. 1774 senesinde Küçük Kaynarca Antlaşması onun döneminde yapıldı ve bu antlaşma ile ilk defa halkı Müslüman bir Türk toprağı olan Kırım kaybedildi.

Padişah Kırım'ın kaybedilmesinden dolayı çok fazla üzüntü duydu ve geri alınması için bütün gayretlerini seferber etti. Rusya da bağımsız olan Kırım'ı ele geçirmek için pek çok faaliyette bulundu. I. Abdülhamit döneminde devletin bütün mesaisi neredeyse Kırım ve Karadeniz'de Osmanlı kalelerinin Rusların eline geçmemesi üzerine yoğunlaşmıştı. Padişahın Kırım yüzünden çektiği sıkıntıları kendi kaleminden çıkan yazılarda da görmek mümkündü. Mesela yazılarının sonunda ''Allah bu devlete imdat eyleye'', ''Ah bizim devlet hademesi, gayret-i din kalmamış'' gibi ifadeleri sık sık kullanırdı. Yine Özi kalesinin önemini anlatırken buraya ''kilit-i Bahr-i Siyah (Karadeniz'in Kilidi) ifadesini kullanıyordu.

 Zamanında yaşanan iç çekişmeler

 Sultan Kırım'ın geri alınması için çeşitli orduları buraya gönderdiyse de başarılı olamadı. Bunda kuşkusuz devlet adamları arasında meydana gelen çekişmeler önemli rol oynamıştı. Özellikle döneminde etkin isimlerden birisi ve lakabı ''aslan terbiyecisi'' olan Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa ile modernist/reformist fikirler sahip olan Sadrazam Halil Hamit Paşa ve ekibi arasında meydana gelen iktidar mücadeleleri görülmüştü. Halil Hamit Paşa'nın sık sık Fransız yetkililerle görüşmesi, onun mason olduğu yönünde iddiaları gündeme taşıdı. Osmanlı tarihinde ilk defa bir sadrazam, mason olmakla itham ediliyordu ve devletin tepesinde masonluğa dair ilk ciddi tartışmalar da bu dönemde yapılmıştı. Halil Hamit Paşa bir süre sonra hem bu hem de başka nedenlerden ötürü idam edildi. Ancak kendisiyle birlikte çalışan ekibi devletin önemli kadrolarında vazife almaya devam ettiler.

I. Abdülhamit döneminde kuşkusuz en önemli devlet adamı ve padişahın itimadını kazanmış olan kişi Cezayirli Gazi Hasan Paşa'dır. Hasan Paşa kendi yetiştirdiği kölesi olan Gürcü asıllı Koca Yusuf Paşa'yı Sadrazam yaptırmış ve önemli görevlerde bulunmasını sağlamıştır. 1787 senesinde Rusya'ya ve Avusturya'ya karşı açılan savaşta Koca Yusuf Paşa Serdar-ı Ekrem olarak bu iki devlete karşı savaşmış başarılar elde etmiştir.

Yine Rusya ile 1768-1774 yılları arasında yapılan savaşın ekonomik olarak ağır bir maliyeti olmuş ve Osmanlı devleti ilk defa I. Abdülhamit döneminde dış borç arayışına girmişti. Hollanda'dan borç alma girişimlerinde bulunulmuşsa da başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

 Ordu düzeninde yapılan yenilikler

 I. Abdülhamit döneminde reform hareketleri devam etmişti. Bu dönemde Mühendishane-i Bahr-i Hümayun kuruldu. Yine kurulan diğer bir birim de Sürat Topçuları Ocağı idi. Bununla birlikte Yeniçeri Ocağı'na ve donanmaya yeni bir vizyon kazandırmaya çalıştı. Lağımcı ve Humbaracı ocakları ıslah edildi.